"Mantar hastalığı hakkında bilinmesi gereken 6 önemli bilgi"

Acıbadem Dr. Åžinasi Can (Kadıköy) Hastanesi Dermatoloji Uzmanı Prof. Dr. Ayten FerahbaÅŸ KesikoÄŸlu Mantarlar sıcak ve nemli ortamlarda çoÄŸaldığı için yaz aylarında artış gösterir. Yüzeyel mantar hastalıkları deri, saç, tırnak, ağız içi ve genital bölgeyi tutabilen mikroorganizmaların yaptığı bir enfeksiyon hastalığıdır. Saçlı deriden ayak tırnaklarına kadar  tüm vücutta en sık görülen ve yerleÅŸim yerine göre isimlendirilen deri hastalıklarından biri olup, yapılan çalışmalara göre ülkemizde her 100 kiÅŸiden 18'ini  etkilemektedir diyor. Havuz kenarlarında terliksiz ya da kırlarda stres atayım diye çıplak ayakla dolaÅŸmanın mantar oluÅŸumuna zemin hazırlayan faktörler arasında yer aldığını, hastalığın vücutta ortaya çıktığı bölgeye göre kendini özellikle kaşıntı, kızarıklık, kepeklenme, yanma hissi, renk deÄŸiÅŸikliÄŸi ve kıl ile tırnak kaybı gibi belirtilerle gösterdiÄŸini belirten Prof. Dr. Ayten FerahbaÅŸ KesikoÄŸlu, mantar hastalığı hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu. 

Mantara yol açan etkenlere dikkat

BaÅŸka kiÅŸilerle ortak kıyafet, terlik ve özel eÅŸyaların paylaşılması, hayvanlarla temas (kedi, köpek, küçükbaÅŸ hayvanlar) gibi etkenlerin yanı sıra dış ortamlardan da (toprak ve çimenlik alanlar, havuz kenarları, hamam, sauna, spor salonu, tuvalet vb ortak kullanıma açık zeminler)  mantar bulaÅŸabiliyor. Dermatoloji Uzmanı Prof. Dr. Ayten FerahbaÅŸ KesikoÄŸlu Mantar enfekiyonuna neden olan funguslar, bulaşıcı dermatofitler, mikrosporumlar olabildiÄŸi gibi, vücutta bulunan saprofit (zararsız) olarak adlandırdığımız maya türü mantarlar da (kandida pitrosporum gibi) olabilir ve vücut direncinin düştüğü durumlarda fırsatçı enfeksiyonlara yol açarlar diyor. 

Çok çabuk bulaşıyor, Bulaş riskine karşı etkili önlemler

Hastalığın çok çabuk bulaÅŸtığını bu nedenle çok dikkatli olunması gerektiÄŸini belirten Prof. Dr. Ayten FerahbaÅŸ KesikoÄŸlu ÖrneÄŸin, ayak mantarlarının ülkemizde sık gözlenmesinin en temel nedeni ortak terlik kullanımıdır. BulaÅŸ riskinden korunmak için, kıyafet, terlik, ayakkabı gibi kiÅŸisel eÅŸyalarınızı baÅŸkalarıyla paylaÅŸmayın, evde bile olsa çıplak ayakla dolaÅŸmayın, hamam, sauna ve tuvalet gibi ortak kullanım alanlarında hijyene ve yere çıplak ayakla basmamaya dikkat edin. Genital  bölge (vajinal kandida gibi) ve bacak aralarının mantar enfeksiyonlarında yanma-aÄŸrı hissine yol açabileceÄŸi ve partnere bulaÅŸma riski olabileceÄŸinden dolayı tedavi tamamlanana kadar dikkatli olun diyor. 

Bu belirtilerle kendini gösteriyor

Mantar hastalığında yoğun kaşıntı en sık şikayet nedenini oluşturuyor. Vücutta mantarın ortaya çıktığı bölgede geçmeyen, yoğun ve deriyi tahriş edecek şiddette kaşıntı oluyor. Kaşıntının yanı sıra ciltte kızarıklık, kepeklenme, mantarın etkilediği vücut bölgesine göre yanma hissi, renk değişikliği ve tırnak kaybı da ortaya çıkabiliyor. Saç bölgesinde ortaya çıkan mantar saç dökülmesine ve tedavi edilmediğinde kelliğe de neden olabiliyor.

Tedavide gecikilirse

Mantar tedavisine en kısa zamanda başlanması gerektiğini, aksi halde tedavinin güçleşeceğini ve bakteri enfeksiyonlarının eklenmesine neden olacağını belirten Prof. Dr. Ayten Ferahbaş Kesikoğlu mantar tedavisine yönelik şu bilgileri veriyor: Mantar tedavisinde sınırlı, küçük bir alan etkilenmişse lokal krem-losyon tedavilerini düzenli olarak en az 3-4 hafta kullanmak yeterli olur. Ancak geniş vücut yüzeyleri, birden çok bölge tutulumu, saç ve tırnak tutulumunda sistemik (ağız yolu ile alınan tablet-kapsül) tedavi gerekir. Saçlı deri ve gövdede geniş yüzey tutulumunda mantara karşı etkili maddeler içeren saç ve vücut şampuanları da tedaviye eklenir.

Tedavi sırasında bu yanılgıya düşmeyin

Mantar tedavisi sırasında hastaların yaptığı başlıca yanlışları, ilaçları düzenli kullanmamak, tedaviyi erken bırakmak ve bulaştırıcı nedenlere devam etmek olarak sıralayan Prof. Dr. Ayten Ferahbaş Kesikoğlu Mantar hastalığının yerleşim yeri ve hastalığa neden olan mantarın türüne göre tedavi değişir. Mantar enfeksiyonları tedavi edilmediği sürece artarak devam eder. Hastalık yayılır, tedavi güçleşir ve bakteri enfeksiyonlarının eklenmesine neden olur. Şikayetler azalınca tedavinin erken kesilmesi ise hem tedaviye direnç gelişmesi hem de hastalığın sık tekrarına yol açar. Ayrıca tedavi süreci sadece medikal tedaviyle sınırlı kalmayıp, mantara yol açan etkenlere karşı günlük yaşamda gerekli önlemleri almak gerekmektedir. Örneğin; ayakların nemli kalmaması, her gün aynı ayakkabıyı arka arkaya giymemek, vücudu nemli bırakmamak, pamuklu çorap giymek, çıplak ayakla dolaşmamak gibi önlemlere her gün dikkat etmek gerekir diyor.

Bilgi kirliliÄŸinden uzak durun

Dermatoloji Uzmanı Prof. Dr. Ayten FerahbaÅŸ KesikoÄŸlu, diÄŸer tüm hastalıklarda olduÄŸu gibi mantar hastalığı konusunda da toplumda bilgi kirliliÄŸi olduÄŸunu, özellikle tedavi noktasında internetten ya da arkadaÅŸ çevresinden edinilen yanlış bilgilerle hastalığın çok daha ilerleyebildiÄŸini vurgulayarak ÖrneÄŸin; internette mantar tedavisi için doÄŸal yöntemler diye birçok bilgi var, karbonatlı suda ayakları bekletmek, sirkeli su ile yıkamak ya da aloe vera bitkisinin içini açıp jelini sürmek bunlardan birkaçı. Ancak olası bir mantar belirtisinde mutlaka hekime baÅŸvurulmalı ve tıbbi yöntemlerle hastalık tedavi edilmelidir. Aksi taktirde çok daha ilerleyerek daha karışık, zorlu ve riskli bir sürece girilebilir. ÖrneÄŸin; aloe vera bitkisini doÄŸrudan sürmek cildi tahriÅŸ edebilirken, karbonatlı suda ayakları bekletmek ya da mantarlı bölgeye sirkeli su sürmek de konsantrasyon doÄŸru ayarlanmadığında tahriÅŸ ve yanık yapabilir. Bu nedenle geliÅŸigüzel uygulamalardan kaçınılmalıdır diyor.  

Giriş: 18 Ağustos 2023 | Güncelleme: 18 Ağustos 2023 | Okunma: 212

Kaynak: Acıbadem Basın Bülteni